Ergogenics   [Definitie:] "An ergogenic aid is any substance or phenomenon that enhances performance." (Wilmore and Costill)   Nieuwsbrief over doping, supplementen, voeding en training   Afslanksupplementen       Krachttraining & voeding       CLA       Hart & bloedvaten     0 4 - 0 3 - 2 0 1 0   CLA net zo ongezond als synthetische transvetzuren? (PLoS ONE 5(3): e9434.) En weer slaat Martijn Katan toe. Volgens een metastudie uit zijn koker zijn CLA's net zo slecht voor hart- en bloedvaten als de gevreesde synthetische transvetzuren die de voedingsindustrie jarenlang in koekjes, margarines en junkfood heeft gestopt. Als voedingssupplement hebben de CLA's hun langste tijd gehad. Bij 'transvetzuren' denk je waarschijnlijk aan transvetzuren als de bovenste in de figuur hiernaast. Dat is elaidic acid - een transvetzuur dat de industrie maakt van een natuurlijk vetzuur. Het voordeel van transvetzuren is dat ze moeilijk bederven, en dat ze brood en gebak knapperig maken. Voedingswetenschappers als Martijn Katijn en Walter Willett ontdekten in de jaren tachtig en negentig dat transvetzuren de hoeveelheid 'slecht cholesterol' [LDL] in je lichaam verhogen, en tegelijkertijd de hoeveelheid van het 'goede cholesterol' [HDL] verlagen, en daardoor de kans op hartaanvallen verhogen. In melkvet en vleesvet zitten natuurlijke transvetzuren, zoals CLA's. De derde structuurformule die je hierboven ziet is van zo'n CLA. CLA's ontstaan in de koe uit vacceenzuur, een ander natuurlijk transvetzuur in melk en vlees. Van dat vetzuur is de tweede structuurformule in de figuur hierboven. CLA's veranderen de lichaamssamenstelling. Ze verminderen de hoeveelheid lichaamsvet een beetje, waarschijnlijk doordat ze de opname van vetzuren door vetcellen verhinderen. De vetzuren komen daardoor terecht in de spiercellen. Die krijgen meer energie, en groeien. Ook een beetje. Dat klinkt goed, maar de kans bestaat dat die vetzuren ook in organen terechtkomen - en dat zou dan helemaal niet gezond zijn. Het effect van CLA's op de lichaamssamenstelling is ondertussen wel bewezen, maar het is bescheiden. Brouwer en Katan vrezen dat CLA's net zo riskant zijn als de transvetzuren die de industrie jarenlang in onze voeding heeft gestopt. In hun publicatie in PLoS ONE analyseerden ze daarom 39 trials waarin onderzoekers transvetzuren aan mensen gaven en daarbij keken naar het effect op hart en bloedvaten. In 17 studies ging het om CLA's, in 6 studies om natuurlijke transvetzuren als vacceenzuur. Hieronder zie je dat alle soorten transvetzuren de concentratie van het LDL evenveel verhoogden. De rechte lijnen kwamen tot stand door statistische bewerking. Alle soorten transvetzuren verlaagden de concentratie HDL. Cardiologen kijken vooral naar de verhouding tussen HDL en LDL. Hoe kleiner die is, des te beter. Het zal geen verrassing zijn dat alle transvetzuren die verhouding ongeveer evenveel verslechterden. Er zitten niet zo verschrikkelijk veel natuurlijke transvetzuren in ons dieet omdat we minder dierlijk vet zijn gaan eten. Als we de laatste restjes natuurlijk transvet er uit zouden kunnen halen, dan zou onze kans op hart- en vaatziekten in theorie met 1.5 - 6 procent teruglopen. Da's niet erg veel. De impact van chronische suppletie met CLA's is misschien wat groter. "Intakes from supplements can easily reach 3 grams of CLA a day", schrijven de onderzoekers in de laatse zinnen van hun artikel. "This should increase the LDL to HDL cholesterol ratio by 0.050, which would correspond with a 3 to 12 percent increase in the risk of cardiovascular disease." Da's nog steeds niet veel. Een vuistregel in het voedingsonderzoek is dat je pas bij een verdubbeling of een halvering van kansen iets interessants te pakken hebt. Maar aan de andere kant: CLA's zijn duur, en hun effect is bescheiden. Als CLA's dan ook nog zorgen voor een verhoging van je kans op een hartziekte, dan is dat voor jou misschien een reden om naar een ander supplement op zoek te gaan. Nieuws Contact Over ons Dossiers Zoeken