02.10.2012

Overgewicht halveert testosteronspiegel in tieners

Als je meer kilo's lichaamsvet met je meezeult dan goed voor je is, circuleert er minder testosteron in je bloed dan de Lieve Heer & Moeder Natuur eigenlijk voor jou in petto hadden. Bij mannelijke tieners van 14-20 jaar kan vetzucht de testosteronspiegel zelfs halveren, ontdekten onderzoekers van de State University of New York at Buffalo.

Testosteron en overgewicht
De onderzoekers bestudeerden eerder het effect van overgewicht en diabetes op de testosteronspiegel van mannen die ouder zijn dan 45. Ze ontdekten toen dat 40 procent van de mannen met ernstig overgewicht - met een BMI van meer dan 30 - zonder diabetes een te lage testosteronspiegel had. In mannen met ernstig overgewicht met diabetes was dat 50 procent. [Diabetes Care. 2010 Jun;33(6):1186-92.]

Resultaten
Omdat vooral onder jongeren ernstig overgewicht steeds vaker voorkomt, vroegen de onderzoekers zich af of ook bij dikke tieners de testosteronspiegel was verlaagd. Dus bestudeerden ze 25 slanke en 25 te dikke tieners. En inderdaad, hoe hoger de BMI van de tieners, hoe lager de concentratie vrij testosteron in hun bloed.


Overgewicht halveert testosteronspiegel in tieners


De te dikke tieners hadden een gemiddelde BMI van 36, de slanke tieners een BMI van 20. De testosteronspiegel [TT] en vrije testosteronspiegel [cFT] van de te dikke tieners, zo zie je in de tabel hieronder, was ongeveer de helft van die van de slanke tieners.

De gangbare theorie is dat vetweefsel testosteron omzet in estradiol. De onderzoekers vragen zich af of dat in deze groep ook het geval is. De estradiolspiegel in de te dikke tieners was weliswaar verhoogd, maar die verhoging stond niet in verhouding tot de verlaging van de testosteronspiegel.

De onderzoekers schuiven een andere theorie naar voren. In de te dikke tieners is de gevoeligheid voor insuline minder. Een maat voor de insulinegevoeligheid is de HOMA-IR (de uitkomst van een formule waarin je de nuchtere glucose- en insulinespiegel met elkaar moet vermenigvuldigen). Hoe hoger de HOMA-IR, hoe lager de hoeveelheid vrij testosteron.


Overgewicht halveert testosteronspiegel in tieners


Overgewicht halveert testosteronspiegel in tieners


De onderzoekers vermoeden dat de verminderde gevoeligheid voor insuline ervoor zorgt dat de hypothalamus minder GnRH afgeeft. Normaliter geeft de hypothalamus meer GnRH af als de insulinespiegel stijgt. GnRH schakelt indirect de testosteronproductie van het lichaam aan.

Conclusie
"In view of the rising prevalence of obesity, the association of significantly lower testosterone concentrations with obesity in males is alarming and points to major public health problem", concluderen de onderzoekers.

Bron:
Clin Endocrinol (Oxf). 2013 Apr;78(4):593-9.

Meer:
Afvallen maakt dikke mannen mannelijker (6-9-2011)
Dikke buik neutraliseert DHT (2-12-2010)