|
1 3 - 0 4 - 2 0 1 0
Teveel ijzer in marathonlopers (Eur J Clin Nutr. 2010 Mar 3. [Epub ahead of print].)
Vijftien procent van de mannelijke en vijf procent van de vrouwelijke marathonlopers heeft teveel ijzer in het lichaam. Dat schrijven Zwitserse voedingswetenschappers, verbonden aan het Swiss Federal Institute of Sport Magglingen, binnenkort in de European Journal of Clinical Nutrition. De oorzaak? IJzersupplementen, vermoeden de onderzoekers.
Het lichaam gebruikt ijzer voor hemoglobine, het transportmolecuul voor zuurstof. Hoe meer je daarvan hebt, des te groter is je uithoudingsvermogen. IJzer is een limiterende factor voor de aanmaak van hemoglobine. EPO werkt bijvoorbeeld nauwelijks als je daar geen ijzersupplementen bij slikt. [Die ontdekking, gedaan door Italiaanse dopingartsen, heeft in de duursport verstrekkende gevolgen gehad - red.]
Onderzoekers hebben wel eens gerapporteerd dat sporters vaker te weinig ijzer in hun bloed hadden dan niet-sporters. Niet raar, want het lichaam van een sporter gaat 20 procent sneller door zijn ijzerreserves heen dan het lichaam van iemand die niet lichamelijk actief is. Vooral hardlopers zouden kans lopen op een te lage ijzerspiegel. [Am J Clin Nutr. 2000 Aug;72(2 Suppl):594S-7S.]
Die studies hebben het gebruik van ijzersupplementen onder duursporters gestimuleerd. Maar je kunt ook teveel ijzer binnenkrijgen. IJzer kan zich in het lichaam als een vrij radicaal gedragen, en de onverzadigde vetzuren in celmembranen beschadigen. Sommige voedingswetenschappers vrezen dat een overmaat aan ijzer de ingewanden, het immuunsysteem en de bloedvaten beschadigt, en daardoor de kans op infecties, beroertes, infarcten en diabetes-2 toeneemt. Hard bewijs voor die theorie is er niet.
 |
Bij profrenners hebben onderzoekers wel eens griezelig hoge ijzerspiegels gevonden. [Br J Sports Med. 2004 Dec;38(6):704-8.] Om de één of andere reden kwam vooral in de late jaren negentig een krankjorum hoge ijzerspiegel onder profrenners veel voor. De Zwitserse onderzoekers vroegen zich af of ook amateursporters teveel ijzer binnenkrijgen. Dus analyseerden ze het bloed van 170 mannelijke en 43 vrouwelijke deelnemers aan een marathon.
De figuur hierboven vertelt hoeveel ijzer de lopers in hun lichaam hadden. De onderzoekers berekenden die hoeveelheid aan de hand van de ratio tussen het eiwit soluble transferrin receptor en het opslagmolecuul ferritin. Bij de mannen was de hoeveelheid ijzer in het lichaam beduidend hoger.
In de figuur hieronder staat het witte deel van de staatjes voor bloedarmoede, grijs voor ijzertekort zonder bloedarmoede, zwart voor een gezonde ijzerstatus en zwart/grijs/gestreept voor een overmaat aan ijzer.
In de a-staatjes keken de onderzoekers naar de concentratie ferritin in het bloed. In de b-staatjes keken ze naar de ratio tussen soluble transferrin receptor en log ferritin.
Goed, er zijn wat vrouwen die misschien een ijzersupplement zouden kunnen gebruiken. Maar een groter probleem is een te hoge inname van ijzer, concluderen de onderzoekers. "To prevent iatrogenic iron overload, iron supplementation by recreational athletes should be done only after monitoring of iron status", schrijven ze. "Iron supplementation is generally not indicated for male recreational athletes. Apart from supplements, iron nutrition can also be improved by simple dietary changes. These include regular consumption of modest amounts of lean meat, addition of vitamin C (an iron absorptionenhancer)-rich foods to meals containing non-heme iron and avoidance of tea and coffee consumption (these are high in iron absorption-inhibiting polyphenols) with meals."
|
|
|
[Definitie:] "An ergogenic aid is any substance or phenomenon that enhances performance."
(Wilmore and Costill) 
