|
|
[Definitie:] "An ergogenic aid is any substance or phenomenon that enhances performance."
(Wilmore and Costill) 
|
|
|
||
|
||
|
2 6 - 0 8 - 2 0 0 3 Resveratrol verlengt levensduur van cellen met tientallen procenten
De vrije radicaaltheorie is stervende, maar onderzoekers van Harvard hebben de fytochemicalien weer op de kaart gezet. In Nature schrijven ze hoe een stof in druiven en rode wijn genen aanschakelt die de levensduur verlengen.
De onderzoekers houden zich bezig met een groep enzymen die je in alle levende organismen vindt: de sirtuines. Sirtuines worden actief bij calorische restrictie en spelen een sleutelrol in de levensverlenging die je ziet bij dieren die enkele tientallen procenten minder energie binnenkrijgen dan ze eigenlijk nodig hebben. De onderzoekers wilden weten of er stoffen waren die in cellen de activiteit van sirtuines konden verhogen zonder dat daarvoor de energievoorziening op een lager pitje moest.
Die stoffen waren er. Quercetine en piceatannol verhoogde de activiteit van het menselijke sirtuine SIRT1 met respectievelijk factor vijf en acht. In een reageerbuis.
Omdat beide stoffen polyfenolen waren - een grote groep plantenstoffen die zich nog steeds in een warme belangstelling van de supplementenindustrie mag verheugen - testten de onderzoekers nog meer polyfenolen uit, op zoek naar nog meer SirTuin Activating Coumpounds (STACs). Zo stuitten ze op resveratrol alias 3,5,4'-trihydroxystilbene, een bijzonder krachtige stimulator van het enzym. Resveratrol is een stof waarmee planten schimmels bestrijden. Consumptie van resveratrol via druivensap en rode wijn vermindert volgens sommige onderzoekers de kans op ziekten als kanker en aderverkalking.
Het onderzoek naar de gezondheidsbevorderende werking van resveratrol gebeurde tot nu toe vanuit de vrije radicaaltheorie. Die zegt dat plantenstoffen agressieve moleculen in het lichaam neutraliseren en zo voorkomen dat ze cellen en DNA stukmaken. Dat onderzoek heeft uiteindelijk niet veel opgeleverd. Nu blijkt misschien waarom: resveratrol werkt anders.
Om de werking van resveratrol op te helderen deden de Harvardianen proeven met bakkersgist - wetenschappelijke naam: Saccharomyces cerevisiae. Ze dienden resveratrol en de polyfenolen fisetin en butein toe en keken wat er gebeurde met de aanmaak van het gistsirtuin sir2. De drie stoffen verlengden de levensduur van de cellen met respectievelijk 70, 55 en 31 procent.
De stoffen quercetine en piceatannol hebben geen effect op gist. Waarschijnlijk zetten de cellen ze snel om in andere stoffen.
Door daarna de proeven te herhalen met verschillende soorten gistcellen konden de onderzoekers achterhalen dat de plantenstoffen direct inwerken op het gen dat de cel het sirtuin laat aanmaken. De onderzoekers konden ook aantonen dat de anti-oxidantwerking weinig met de levensverlengende werking van resveratrol te maken had: de stof werkte optimaal bij twee tot vijf micromol. Concentraties van tien en honderd micromol, waarbij het wegvangen van radicalen beter zou moeten verlopen, hadden geen extra effect.
Daarna stapten de onderzoekers over op menselijke cellen. Daarin stimuleerde resveratrol het sirtuin SIRT1 en de vitaliteit van de cellen. Met resveratrol behandelde cellen waren beter in staat radioactieve straling te overleven. Van onbehandelde cellen legde tien procent het loodje, bij behandelde cellen was dat dertig procent.
De onderzoekers gaan nu beginnen aan proeven met fruitvliegen en muizen. Proeven op mensen zijn nog niet aan de orde. Een mogelijk probleem bij de toepassing van sirtuinboosters is de werking van SIRT1. Het stelt de celdood uit, waarschijnlijk door zelfmoordgenen te inactiveren. Eentje daarvan is het antikankergen p53, dat cellen doodt zodra ze zich in een kankercel veranderen. Theoretisch zou je daardoor de kans op kanker kunnen verhogen. Bang daarvoor zijn de onderzoekers niet. Bij calorische restrictie, als de aanmaak van SIRT1 stijgt, daalt volgens studies de kans op kanker juist.
1. Konrad Howitz, Kevin Bitterman, Haim Cohen, Dudley Lamming, Siva Lavu, Jason Wood, Robert Zipkin, Phuong Chung, Anne Kisielewski, Li-Li Zhang, Brandy Scherer, David Sinclair. Small molecule activators of sirtuins extend Saccharomyces cerevisiae lifespan. Nature 24 August 2003. |
|
|
