Ergogenics

  [Definitie:] "An ergogenic aid is any substance or phenomenon that enhances performance." (Wilmore and Costill)

  Nieuwsbrief over doping, supplementen, voeding en training

  Glucosamine       Gewrichten       Visolie       Chondroitin    

1 0 - 0 8 - 2 0 0 3

Het supplement dat gewrichten repareert zit Big Pharma dwars

"De farmacie is niet blij met glucosamine", zegt Kris Kuiper. "Steeds meer mensen ontdekken het. Vroeg of laat gaan de farmaconcerns dat merken in hun omzet."

Kris Kuiper is een specialist. Weinig mensen weten zoveel over glucosamine als hij - maar Kuiper verdiept zich ondertussen al jarenlang in het wonderlijke supplement. Glucosamine repareert kapotte gewrichten, en werkt zo krachtig dat het soms eerder aan een medicijn doet denken dan aan een supplement. Tegelijkertijd is het veilig. In proeven op mensen hebben onderzoekers nooit gevaarlijke bijwerkingen kunnen ontdekken.

"De belangrijkste bijwerking is eigenlijk dat een kleine groep mensen met een allergie voor schaaldiertjes verkeerd op glucosamine kan reageren", zegt Kuiper. "De meeste glucosamine wordt gemaakt uit schilden van krabben en garnalen, en in de supplementen kunnen eiwitten zitten waar die groep gevoelig voor is."

Een paar maanden terug publiceerden Belgische en Franse onderzoekers nog een uitgebreide meta-analyse die de veiligheid van glucosamine onderbouwt. "Het was de grootste analyse tot nu toe", zegt Kuiper. "De onderzoekers namen alle studies vanaf 1980 mee en concludeerden dat glucosamine niet alleen effectief, maar ook uiterst veilig was. Safety was excellent, schreven ze."[1]

Dat is een groot verschil met allerlei andere supplementen die op de markt zijn. Zoals Myostat, moppert Kuiper. "De makers zeggen dat 'Myostat zo goed werkt, dat ze het de consumenten niet konden onthouden'. Maar over de mogelijke bijwerkingen is niets bekend. Als je zo'n product onder die condities op de markt brengt, dan gebruik je je klanten ongevraagd als proefkonijn."

Dat glucosamine als ongevaarlijk uit de bus komt is niet verrassend. "Net als creatine heeft glucosamine een plaats in de stofwisseling. Het lichaam produceert het. Glucosamine zit bovendien in de voeding." In zijn gebonden vorm tenminste. De vrije variant van het versuikerde aminozuur vind je eigenlijk alleen in supplementen. Het lichaam gebruikt dat aminozuur bij de opbouw van kraakbeen.

Supplementenmakers stoppen glucosamine vaak samen met chondroitine in capsules. Chondroitine is een keten van suikers en eiwitten, die het lichaam helpt kraakbeen en bot op te bouwen.

Chondroïtine en glucosamine zijn typerend voor de werking van de betere supplementen. Ze ondersteunen natuurlijke vermogens van het lichaam. Wie ze slikt, voorziet zijn of haar lichaam van extra bouwstoffen om zelf beschadigde gewrichten te herstellen.

"Dat glucosamine echt kraakbeen opbouwt is nog niet aangetoond", zegt Kuiper. "Niet bij proeven op mensen tenminste. Wel staat vast dat glucosamine de structuur van kraakbeen verbetert en daardoor het vocht in het gewricht beter kan vasthouden. Samen zorgen die effecten ervoor dat het gewricht soepeler beweegt en beter schokken dempt."

"Het mooie van glucosamine is dat ze in het lichaam niets overhoop halen", zegt Kuiper. "Medicijnen doen dat vaak wel. Mensen met artritis krijgen vaak ontstekingsremmers die weliswaar de pijn verminderen maar ook allerlei bijwerkingen hebben."

Toch verschijnen er in de medische bladen vaak publicaties stukken die het supplement door het putje halen. Achter die glucosamine bashing vermoedt Kuiper de economische realiteit van de farmacie. "Farmaconcerns verdienen miljarden aan artritismedicijnen en pompen honderden miljoenen in de ontwikkeling van nieuwe middelen. Als de consumenten en artsen gaan beseffen wat glucosamine kan, dan zullen de farmaceuten dat gaan merken in hun portemonnee. De industrie wil dat maar al te graag verhinderen."


Gewrichten en ontstekingsremmers

In de VS krijgt tien tot twintig procent van de mensen boven de 65 niet-steroide ontstekingsremmers (op z'n Engels afgekort tot NSAID's) om pijn in - en aftakeling van - gewichten tegen te gaan.(a)

De totale kosten voor de behandeling van artritis komen voor eenderde op het conto van NSAID's.(b)

NSAID's remmen ontstekingen die bij artritis het kraakbeen en soms ook het bot aantasten door enzymen te blokkeren, die op hun beurt uit vetten stoffen maken die de ontstekingen oproepen. Een daarvan is het enzym COX-1, maar dat beschermt ook het maagvlies. Daarom krijgen gebruikers van NSAID's vaak last van maagbloedingen en perforaties.(b)

Die bloedingen hebben soms een dodelijke afloop. In de VS schat Michael Wolfe van Boston University het aantal NSAID-doden voorzichtig op 16.500 per jaar. Wolfe spreekt van een 'stille epidemie'. Het aantal Aidsdoden is ongeveer even groot.(c)

De industrie heeft in de late jaren negentig miljarden geinvesteerd in COX-2-remmers of de coxibs: ontstekingsremmers die het COX-1-enzym met rust lieten. De kans dat die maagbloedingen veroorzaken is bij gebruikers van die nieuwe generatie NSAID's gehalveerd.(d)

De bijwerkingen van de nieuwe ontstekingsremmers zijn nog onbekend. Wel is duidelijk dat ze duur zijn. Ze kosten 3,5 keer zoveel als oude NSAID's. Voor een patient komt dat neer op 2,5 dollar per dag.(e)

a. Griffin MR. Epidemiology of nonsteroidal anti-inflammatory drug-associated gastrointestinal injury. Am J Med. 1998 Mar 30;104(3A):23S-29S; discussion 41S-42S. [Link]
b. Robyn Tamblyn, Laeora Berkson, Dale Dauphinee, David Gayton, Roland Grad, Allen Huang, Lisa Isaac, Peter McLeod, Linda Snell. Unnecessary Prescribing of NSAIDs and the Management of NSAID-Related Gastropathy in Medical Practice. Annals of Internal Medicine 15 September 1997. 127:429-438.
c. Aspirin-like drugs are 15th leading cause of death in U.S. Reuters, 16-6-1999. Gebaseerd op Wolfe MM, Lichtenstein DR, Singh G. Gastrointestinal toxicity of nonsteroidal antiinflammatory drugs. N Engl J Med. 1999 Jun 17;340(24):1888-99. [Link]
c2. Wolfe MM. NSAIDs and the gastrointestinal mucosa. Hosp Pract (Off Ed). 1996 Dec 15;31(12):37-44, 47-8. [Link]
d. Mamdani M, Rochon PA, Juurlink DN, Kopp A, Anderson GM, Naglie G, Austin PC, Laupacis A. Observational study of upper gastrointestinal haemorrhage in elderly patients given selective cyclo-oxygenase-2 inhibitors or conventional non-steroidal anti-inflammatory drugs. BMJ. 2002 Sep 21;325(7365):624. [Link]
e. Ivar Kristiansen. Modelling In Practice: Do the Benefits of New Arthritis Drugs Stand up to the Price?


Kuiper, die sporters begeleidt en ook zelf met gewichten traint, heeft een klein bedrijf opgezet rond glucosamine en chondroitine. Het zenuwcentrum daarvan is zijn zorgvuldig opgeruimde werkkamer in zijn woning. Het bedrijfje is een direct gevolg van de desinteresse voor het supplement die Kuiper als student bewegingswetenschappen ontmoette.

"Ik was enthousiast over glucosamine. Hier kon je sporters met blessures, of mensen die hun gewrichten hadden overbelast of artritispatienten mee helpen. Maar als ik daar met artsen of wetenschappers over sprak, stuitte ik op ongeloof en onwil. De enige manier om iets met glucosamine te doen, ontdekte ik, was door een bedrijfje op te zetten. En dat is precies wat ik heb gedaan."

Basale aanpak

Kuiper is een onrustzaaier in supplementenland. Zijn prijzen zijn de laagste; lager zelfs dan die van grootgrutters. "Ik ben goedkoop omdat ik opereer met minimale kosten", verklaart Kuiper. "Ik heb geen dure winkel, ik adverteer niet, ik doe niet aan mailings. Ik ga ervan uit dat de supplementen zichzelf moeten verkopen - en dat doen ze ook. Soms verkoop ik ineens aan iemand in een dorp waar ik nog nooit van gehoord heb. Die blijft trouw kopen - en even later krijg ik nog een klant uit datzelfde dorp. Ik krijg mond-tot-mond-reclame. Betere reclame is er niet."

Kuipers klanten zijn sporters met versleten gewrichten en ouderen met gewrichtsklachten. Bij hen werkt glucosamine ongewoon goed. "Ik heb een paar klanten die op de wachtlijst stonden om een kunstgewricht te krijgen, maar daar weer af zijn gehaald omdat het niet meer nodig was. Nou waren dat typische best responders, die waarschijnlijk nog veel kraakbeen hadden. Hoe meer kraakbeen je nog hebt, des te beter werkt glucosamine."

"Ik zorg er verder voor dat mijn producten zuiver zijn. Zeker voor mijn chondroitine heb ik moeite moeten doen om een gegarandeerd zuiver preparaat te krijgen. De grondstof voor chondroitine is runderkraakbeen. Omdat runderen BSE kunnen krijgen haal ik mijn chondroitine uit een BSE-vrij land."

In de toekomst wil Kuiper zijn bedrijf uitbreiden. "Ik zit er serieus over te denken om ook visolie te verkopen. Omega-3-vetzuren remmen ontstekingen en zouden de werking van glucosamine kunnen aanvullen."

Onzinsupplementen passen niet in Kuipers aanpak. "Ik zal nooit van die modieuze supplementen verkopen die niets toevoegen. Om een voorbeeld te geven: op dit moment is liquid een hype. Je hebt liquid creatine, liquid tribulus en ook liquid glucosamine. Het lichaam neemt vloeibare glucosamine voor negentig procent op, beweert de fabrikant. Bij de vaste kristallijne variant zou dat twintig procent zijn."

Onzin, blijkt uit legio studies. "De opname van de ordinaire vaste glucosamine is negentig procent, wat de producenten van de dure vloeibare preparaten ook mogen beweren."

"Kijk, ik wil me graag onderscheiden", besluit Kuiper. "Maar dan wel op een manier waar de consument iets aan heeft."

Je vindt de website en -winkel van Kris Kuiper op glucosamine.com.

1. Richy F, Bruyere O, Ethgen O, Cucherat M, Henrotin Y, Reginster JY.Structural and symptomatic efficacy of glucosamine and chondroitin in knee osteoarthritis: a comprehensive meta-analysis. Arch Intern Med. 2003 Jul 14;163(13):1514-22. [Link]

Navigatie

Nieuws

Contact

Over ons

Dossiers

Zoeken