17.02.2011

Bloedvaten verstijven door krachttraining

Terwijl cardiologen ervan overtuigd raken dat milde krachttraining goed is voor hartpatiënten, beginnen bewegingswetenschappers zich juist zorgen te maken over de negatieve cardiovasculaire effecten van zware krachttraining op gezonde sporters. Volgens studies worden bloedvaten stijver door krachttraining.

Soepele bloedvaten
Gezonde bloedvaten zijn soepel. Nadat het hart is samengetrokken en er een golf bloed door de bloedvaten heen stroomt, worden die een beetje wijder. Daardoor vermindert de weerstand die de hartspier moet overwinnen bij het rondpompen van bloed en bereiken zuurstof, brandstof en bouwstoffen makkelijker hun plaats van bestemming.

Als de bloedvaten hun elasticiteit verliezen, moet de hartspier krachtiger samentrekken. De bloeddruk stijgt en de kans op een hersenbloeding of een infarct neemt toe. Een hoge bloeddruk is a silent killer.

Effect krachttraining
Als je ouder wordt, verstijven je bloedvaten. Toen de Japanse bewegingswetenschapper Motohiko Miyachi het effect van leeftijd op de elasticiteit van de bloedvaten in grote groepen bestudeerde, ontdekte hij een groep waarbij dat verouderingsproces sneller verliep: krachtsporters. [Hypertension. 2003 Jan;41(1):130-5.] Bij jonge krachtsporters waren de vaten een beetje stijver dan bij niet-krachtsporters, maar dat verschil was bij krachtsporters van middelbare leeftijd beduidend groter.

Nu is lang niet elk epidemiologisch verband een echt verband. Dus deed Miyachi een experiment. Hij liet 28 mannen van 20-38 jaar 4 maanden met gewichten trainen, en daarna liet hij ze zes maanden niets doen. Gedurende die periode bestuurde hij de vaatgezondheid van de mannen. [Circulation. 2004 Nov 2;110(18):2858-63.] De figuren hieronder vertellen je wat e rgebeurde met de elasticiteit van de vaten [arterial compliance] en de vaatstijfheid [beta-stiffness-index].

Meer studies
Toen andere onderzoekers in het kielzorg van Miyachi ook de effecten van krachttraining op de stijfheid van bloedvaten gingen bestuderen, ontdekten ze dat het effect van een krachttraining al pal na een training optrad. Hierboven zie je bijvoorbeeld de uitkomst van een recent Koreaans onderzoek onder 13 mannen van 20-29 jaar. [Korean Circ J. 2010 Jan;40(1):16-22.] De Koreanen ontdekten dat 20 min na één enkele trainingssessie de vaatelasticiteit verminderde - maar ook dat hij 40 min later weer normaliseerde.

Een Amerikaans onderzoek, waarin jonge mannen en vrouwen fungeerden als proefpersoon, kwam tot een eenzelfde conclusie. [J Appl Physiol. 2005 Jun;98(6):2287-91.] In die studie verstijfde een krachttraining de bloedvaten, maar alleen vlak na de training was dat effect statistisch significant.

Conclusie
Tijdens een krachttraining loopt de bloeddruk flink op. De verminderde vaatelasticiteit pal na een training is daarvan kennelijk het gevolg. Nu is die post-workout vaatverstijving weliswaar tijdelijk, maar de studies van Miyachi suggereren dat een heleboel post-workout vaatverstijvinkjes een negatief lange termijneffect hebben.

Of dat echt zo is, daarover verschillen de onderzoekers van mening. Ongetwijfeld lezen we over een paar jaar in een metastudie dat het allemaal enorm meevalt. Maar omdat wij graag het zekere voor het onzekere nemen gaan we er gemakshalve even vanuit dat het effect serieus is. We hebben in de literatuur gezocht naar manieren waarop je krachttraining vaatvriendelijker kunt maken - en we hebben er 3 gevonden. Maar daarover schrijven we een andere keer.

Bron:
Hypertension. 2003 Jan;41(1):130-5.

Meer:
Bloeddrukmeting valt te hoog uit bij dubbelgespierde arm (17-9-2009)