23.08.2011
|
Daarom is raloxifene veiliger dan tamoxifen
Tamoxifen, de actieve stof in het antioestrogeen Nolvadex, kan bij langdurig gebruik de kans op estradiolgerelateerde kanker misschien verhogen doordat het de omzetting van estradiol in potentieel kankerverwekkende metabolieten verhoogt. Dat schrijven onderzoekers van de University of Texas in de Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology. Het verwante raloxifene - de actieve stof in Evista van Eli Lilly - verlaagt volgens het Amerikaanse onderzoek de kans op kanker juist.
Er zijn geen studies naar de gezondheidsrisico's van tamoxifen bij chemische sporters. Die gebruiken tamoxifen soms als ze de vervrouwelijkende werking van hun anabolen willen voorkomen, of als ze na hun anabolenkuren hun lichaamseigen aanmaak van testosteron willen normaliseren. Een kleine groep atleten gebruikt nolvadex tussen de kuren, omdat het anti-oestrogeen het handhaven van een laag vetpercentage vergemakkelijkt. Artsen hebben wel eens gewaarschuwd voor de schadelijke effecten van tamoxifen op vrouwelijke bodybuilders, omdat ze vinden dat die stof teveel lijkt op het gevaarlijke DES-hormoon.
Artsen geven tamoxifen aan vrouwen die borstkanker hebben overleefd. Jarenlange behandeling met het anti-oestrogeen zorgt voor een drastische verlaging van de kans op terugkeer van de kanker. Een paar jaar geleden ontdekten artsen echter dat tamoxifen de kans op endometriumkanker verhoogt. [Gynecol Oncol. 2004 Aug;94(2):256-66.] [J Natl Cancer Inst. 2005 Mar 2;97(5):375-84.] Raloxifen, een antioestrogeen dat op ongeveer dezelfde manier werkt als tamoxifen, verlaagt de kans op endometriumkanker juist. [J Clin Oncol. 2008 Sep 1;26(25):4151-9.]
 |
Tamoxifen werkt op twee manieren. De eerste manier is dat het molecuul zich vastmaakt aan de receptor voor estradiol, en die vervolgens saboteert. De tweede manier is dat tamoxifen de aanmaak van enzymen stimuleert die estradiol omzetten in minder-actieve analogen. En in dat laatste mechanisme zit hem het probleem. Tamoxifen verhoogt zo de concentratie van 4-hydroxy- en 16-hydroxy-analogen van estradiol. Die kunnen zich vastmaken aan het DNA - ze vormen dan adducten - en zo het erfelijk materiaal beschadigen. Als de cel die beschadigingen niet kan repareren, kan hij veranderen in een kankercel.
Je ziet hieronder van links naar rechts 16-hydroxy-estrone [riskant], 2-hydroxy-estrone [niet riskant] en 4-hydroxy-estrone [riskant].
De Amerikanen konden die theorie bevestigen met een in vitro-studie. Ze stelden menselijke endometriumcellen bloot aan estradiol [E2], estradiol en tamoxifen [Tam], en estradiol en raloxifene [Ral]. De combinatie van estradiol en tamoxifen leidde inderdaad tot een toename van het aantal riskante estradiolmetabolieten. Je ziet hieronder bijvoorbeeld dat de verhouding 2-hydroxy-estrone (ongevaarlijk):16-hydroxy-estrone (wel gevaarlijk) afneemt.
Toen de onderzoekers het DNA van de cellen analyseerden, zagen ze dat de combinatie van estradiol en tamoxifen [structuurformule hieronder] had geleid tot een toename van het aantal adducten.
De figuur hierboven suggereert dat tamoxifen de aanmaak van de enzymen CYP1B1 verhoogt en die van catechol-O-methyltransferase COMT verlaagt. CYP1B1 zet estradiol om in gevaarlijke anologen, COMT helpt cellen bij het uitschakelen van gevaarlijke estradiolmetabolieten.
Het effect is zo subtiel dat kortdurend gebruik van tamoxifen waarschijnlijk geen grote gevolgen heeft. Maar voor gezondheidsbewuste chemische sporters, die gedurende langere perioden een anti-oestrogeen willen gebruiken, is het misschien een reden om te kiezen voor een ander middel dan tamoxifen.
Bron:
J Steroid Biochem Mol Biol. 2011 Sep;126(3-5):78-86.
Meer:
Tamoxifen werkt anders (11-3-2011)
Exemestane maakt gespierder en slanker (8-2-2011)
Letrozole, de nieuwe anti-oestrogene testosteronbooster (12-11-2010)