05.11.2011

De kwetsbare aorta van krachtsporters

In 2007 haalde de Amerikaanse cardioloog John Elefteriades van Yale University zo ongeveer alle boards voor krachtsporters. Hij had ontdekt dat ogenschijnlijk gezonde krachtsporters van het ene moment op het andere het belangrijkste bloedvat van hun lichaam - de aorta - kunnen scheuren - en daardoor kunnen sterven. Sindsdien is het stil geworden rond Elefteriades en zijn verontrustende theorie.

Gescheurde aorta
Elefteriades zou op het idee voor zijn theorie zijn gekomen door het geval van Bill Linski, een 21-jarige bodybuilder die ternauwernood een gescheurde aorta overleefde. Als dat klopt, dan zijn enige vraagtekens wel op hun plaats.

Elefteriades' theorie is dat ook krachtsporters zonder zichtbare risicofactoren hun aorta kunnen scheuren. De piek in hun bloeddruk tijdens hun workout is meer dan hun vatenstelsel kan hebben - en pats! daar gaat je aorta. Linski's vader was echter overleden aan een hartaanval en Linski zelf was een wedstrijdbodybuilder die bankte met 140 kg. Et voila, gozers. Twee risicofactoren. Een genetische aanleg voor hartaanvallen en iets wat begint met een a- en eindigt op -bolen.

Elefteriades vermoedt dat Linski een aneurysme had. Zeg maar: een kapotte aorta. Daar kun je oud mee worden, zegt Elefteriades, maar dan moet je geen sporten gaan doen die je bloeddruk tot boven de 300 mm kwikdruk laten oplopen. Nadat de cardioloog Linski had geopereerd dook hij de archieven in, en vond hij een handvol soortgelijke gevallen. Hij schreef daarover een ingezonden stuk voor JAMA. [JAMA. 2003 Dec 3;290(21):2803.] Een kwootje uit die brief zie je hieronder.

Zelfs als je pas 19 bent, kan je aorta scheuren. En zelfs push-ups zijn niet veilig. Hum.

Meer gevallen
Vier jaar later, in 2007, publiceerde Elefteriades een artikel in Cardiology waarin hij nog meer gevallen presenteerde. Het waren er 31, om precies te zijn. En nee, ze gingen niet allemaal over krachtsporters. Er zit een geval bij van iemand die een tegenstribbelende grote hond met zich meetrok.

In slechts 16 gevallen was er sprake van krachtsport. Vind je dat pushups daar niet onder vallen, dan zijn het er 14. Over anabolengebruik rept het artikel met geen woord.

Scan
Elefteriades vond zijn verzameling gevallen overtuigend, en zocht contact met de media. Journalisten voerden de cardioloog op in artikelen waarin hij vertelde dat iedereen die met gewichten wilde trainen en ouder was dan 60 eerst een scan van zijn bloedvaten moest laten maken, zodat duidelijk werd of hun aorta wel sterk genoeg was.

Later scherpte Elefteriades dat aan. In 2010 vond hij dat ook jonge krachtsporters zich eerst moesten laten onderzoeken. Als zo'n scan uitwees dat een sporter inderdaad een kwetsbare aorta heeft, dan zou die niet zwaarder moeten bankdrukken dan met 50 procent van het lichaamsgewicht. [J Cardiovasc Surg (Torino). 2010 Oct;51(5):669-81.] Is de aorta wel gezond, dan zijn restricties niet nodig.

In de publicitaire heisa rond Elefteriades' theorie vertelde de cardioloog dat hij samen met een gentechbedrijf op zoek was naar genen die bepalen of iemand een aneurysme krijgt. Ongetwijfeld heeft de onrust die hij zaaide hem geholpen om financiering voor dat project te krijgen.

Slot
Wijzelf, niet gehinderd door kennis van zaken, kunnen niet in paniek raken door Elefteriades' theorie. De oproep aan het adres van 60-plus-sporters om zich te laten controleren vinden we, als die sporters al jaren trainen met gewichten, een beetje overdreven. Als die sporters een zwakke aorta hadden gehad, dan hadden ze dat ondertussen wel gemerkt.

Bron:
Cardiology. 2007;107(2):103-6.

Meer:
Even sterk met een goede ademhalingstechniek (1-5-2011)
Spiermassa is risicofactor voor hartaanvallen (18-3-2011)
Krachttraining met weinig gewicht beschermt bloedvaten niet, half uurtje fietsen wel (24-2-2011)