07.03.2007
De nazi-origines van een testosteron-implantaat
Nadat Hitler aan de macht kwam, richtte zijn rechterhand Heinrich Himmler in 1934 een speciale eenheid op, die moest jagen op homo's. Het Reich Central Office for the Combating of Homosexuality and Abortion, heette de organisatie op z’n Engels. Himmler wilde een medische oplossing voor homoseksualiteit, die volgens hem het geboortencijfer van Duitsland verlaagde. Die ontwikkeling was de kans waar de Deense arts Carl Peter Vaernet [Wikipedia] op zat te wachten.
Vaernet beweerde dat hij de nazi's aan die oplossing kon helpen. Net als veel andere artsen in de vroege twintigste eeuw dacht Vaernet dat mannen homoseksueel werden door een tekort aan testosteron. Sinds 1932 werkte Vaernet aan een applicatie die hormonale niveaus in het lichaam kon verhogen: een synthetische klier die synthetische hormonen afgaf.
 |
Hoewel Vaernets proefkonijnen in de jaren dertig nog uitsluitend bestonden uit muizen – Vaernet zou Deen er vierduizend van kunstmatige klieren hebben voorzien – gaven de nazi's Vaernet de opdracht het 'homoprobleem' op te lossen. De Deen kreeg een jaarsalaris van tienduizend Reichsmark en onderzoeksfaciliteiten. In ruil voor die privileges zou hij eventuele patenten moeten afdragen aan de SS.
Het is niet duidelijk wat voor onderzoek Vaernet allemaal deed. Hij onderzocht niet alleen hormonen, maar ook ultrasone golven. Hij leek zich bovendien zoveel mogelijk te beperken tot dierproeven. Volgens een goed gedocumenteerde website interviewde een krant Vaernet in 1941 over zijn onderzoek. Het artikel vermeldt luidkeels kraaiende handen, die rond Vaernets werkplaats rondliepen en waren voorzien van testosteron-implantaten.
Een jaar later, in 1942, deed Vaernet een eerste experiment op een mens. Vaernet 'genas' naar eigen zeggen een schoolmeester met homoseksuele neigingen. De man zou, nadat hij het implantaat had gekregen, zelfs zijn getrouwd. Ongetwijfeld had Vaernets succes ook te maken met de nazi-wetgeving, waarin op homoseksualiteit de doodstraf stond. Vaernets menselijke proefkonijnen hadden er alle belang bij om 'genezen' te worden.
Vaernets eerste patent dateerde uit 1943. Het was een Deens patent. Later volgden er Duitse en Amerikaanse patenten.
In 1944, toen de oorlog op zijn einde liep, vervolgde Vaernet zijn experimenten in concentratiekamp Buchenwald. Een Rooms-Katholieke priester behoorde tot Vaernets eerste slachtoffers. Volgens Vaernets aantekeningen kreeg de man door de implantatie van een synthetische klier in zijn rechterlies een jonger, energieker uiterlijk. Hij was onbezorgder en fantaseerde na de ingreep over vrouwen. Hij verlangde er zelfs naar een bordeel te bezoeken, bekende de priester, maar ja: dat konden priesters natuurlijk niet doen.
Volgens de ene bron opereerde Vaernet in totaal veertig homomannen, volgens een andere waren het er vijftien. Twee mannen overleefden de operaties niet. Ze stierven door ontstekingen die optraden na de ingreep.
De SS nam geen genoegen met verklaringen van mannen die zeiden dat ze zich aangetrokken voelden tot vrouwen. De SS transporteerde Vaernets nieuwe hetero's naar het vrouwenkamp Ravensbrueck, waar ze werden gedwongen om onder het oog van soldaten seks te hebben met prostituees.
Vaernet had zijn blikveld inmiddels verwijd. Hij wilde ook klieren maken die insuline en nog meer hormonen afgaven. Er verschenen artikelen over hormonen die de hypofyse aanmaakte, en die een verjongende werking zouden hebben. Vaernet was ervan overtuigd dat zijn applicaties konden zorgen voor een 'eeuwige jeugd'. Hij werkte samen met nazi-ingenieur Holger Winding Christensen aan een machine die de metalen klieren goedkoop kon fabriceren. Het geld kwam van nazibons Ernst Grawitz. Het is niet duidelijk of die machine ook is gebouwd.
In 1945 was de oorlog voorbij, en werd Vaernet gearresteerd door Britten - die hem beschouwden als een oorlogsmisdadiger, en hem overdroegen aan de Deense overheid. De Denen stonden echter toe dat Vaernet in gevangenschap via zijn zoon Kjeld de onderhandelingen opende met het Brits-Amerikaanse Parke, Davis and Companions en diens concurrent DuPont. De bedrijven hadden interesse in Vaernets testosteron-implantaat. Het idee van een eeuwige jeugd was populair in die dagen.
Brieven van Vaernet suggereren dat DuPont geld overmaakte op zijn rekening. De Deen ontsnapte in 1947 via Zweden naar Argentinië, dat toen wel meer oorlogsmisdadiger opnam. Vaernet kwam in zijn nieuwe vaderland zelfs op vriendschappelijk voet te staan met Juan en Evita Peron. De Perons waren zo onder de indruk van Vaernet, dat ze hem een belangrijke functie gaven in het gezondheidsdepartement van Buenos Aires.
We hebben niet kunnen achterhalen wat er precies met Vaernets patenten is gebeurd, maar het lijkt erop dat ze invloed hebben gehad. Tot in de jaren negentig vind je patenten voor andere implantaten, die Vaernets patent citeren. In een patent van Monsanto voor een veterinair implantaat, dat in koeien de afgifte van melk moet verhogen doordat het extra groeihormoon afgeeft, vind je bijvoorbeeld een verwijzing naar Vaernets werk.
Onderzoekers en journalisten hebben Vaernets wrede experimenten meerdere keren opgerakeld. Wat er met hem was gebeurd werd pas duidelijk toen een Deense homo-activist via het internet in contact kwam met Vaernets kleinzoon. Die vertelde dat Vaernet in 1965 was overleden in Argentinië. Tot aan zijn dood was hij bang geweest dat nazi-jagers hem zouden vinden en voor een rechtbank zouden slepen.
Bronnen:
1. Michael Burleigh, Wolfgang Wippermann. The Racial State: Germany 1933-1945. Cambridge University Press, 1991.
2. Jeffrey St. Clair, Alexander Cockburn. White-Out: The CIA, Drugs and the Press. Verso 1998.
3. Birger Danielsen. Carl Vaernet – Danish SS-Doctor in Buchenwald. Petertatchell.net, april 2002. [Offline]
4. The Hunt For Nazi Concentrationcamp Doctor Carl Vaernet. Cybercity.dk/~dko12530. [Offline]
Meer:
1950: Psychiater herstelt de body-mind-connectie met anabolen (17-2-2007)