08.07.2013

Na borstkanker blijven vrouwen aantrekkelijk en gezond door krachttraining

Vrouwen die borstkanker overleven krijgen na hun chemotherapie en operaties vaak nog jarenlang medicijnen die hun hormoonhuishouding stilzetten, en de kans op terugkeer van de kanker fors verminderen. De hormoontherapie werkt echter verlies van spier- en botmassa in de hand, net als de toename van de vetmassa in de middensectie - zodat vrouwen een wijdere taille krijgen. Onderzoekers van University of Medical Sciences in Polen hebben ontdekt dat een bescheiden vorm van krachttraining die bijwerkingen kan voorkomen.

Studie
De Polen publiceerden in de European Journal of Physical and Rehabilitation Medicine een experiment waaraan 41 borstkankeroverlevers meewerkten. De vrouwen waren gemiddeld 44 jaar, en hadden hun chemotherapie, operaties en bestralingen achter de rug. Nu kregen ze medicijnen, meestal goserelin - een middel dat de aanmaak van stuurhormonen door de hypofyse stopt - en tamoxifen, een antioestrogeen dat voorkomt dat het vrouwelijke geslachtshormoon estradiol zich aan zijn receptor kan vastmaken.

Het Poolse experiment duurde 18 maanden. De eerste zes maanden deden de vrouwen niets. Zo konden de onderzoekers bepalen wat voor effect hormoontherapie heeft op inactieve vrouwen.

In maand 7-12 deden de vrouwen aan aerobe training. Dagelijks bewogen ze, na een warming-up van enkele minuten 40 min matig-intensief. Ze wandelden in een straf tempo, ze fietsten of renden in een gym op een treadmill. De hartslag liep daarbij op tot 65-75 procent van de maximale hartslag.

In maand 13-18 bleven de vrouwen doorgaan met hun aerobe training, maar voegden daar nog krachttraining aan toe. Drie keer per week trainden ze drie kwartier achtereen. Een workout bestond uit 6-8 plankoefeningen, een paar oefeningen voor het bovenlichaam (3 sets van 15 reps) en drie oefeningen voor de benen (16 reps).

Sterke botten
Het krachtschema van de vrouwen had meer weg van circuittraining dan van reguliere krachttraining, maar was wel degelijk effectief. Je ziet hieronder dat de aerobe training de achteruitgang van de botdichtheid [BMD] in de heupen [TH] en in het volledige lichaam [TB] afremde, maar dat de botafbraak pas tot stilstand kwam nadat de vrouwen ook gingen krachttrainen.

Spieren
Hetzelfde was aan de hand met de achteruitgang van lean body mass [LBM], waarbij ook de spieren horen. Die verminderde fors in de periode dat de vrouwen wel hormoontherapie kregen maar niet trainden, liep minder hard terug in maand 7-12 en nam zelfs toe in maand 13-18.

Lichaamsvet
Hormoontherapie bij borstkanker stimuleert de groei van de vetmassa [FBM]. In het eerste half jaar van de hormoontherapie wonnen de vrouwen bijna vier kilo aan lichaamsvet. De BMI nam in die periode toe van 22.3 tot 24.3. De aerobe training en de krachttraining stopten de toename van de vetmassa, en zorgden er zelfs voor dat een kilo daarvan weer verdween. Na maand 18 was de gemiddelde BMI van de vrouwen 23.5.

Het vet dat vrouwen tijdens hormoontherapie winnen gaat vooral zitten op de 'verkeerde plaatsen': in de buikholte en het middel. Hormoontherapie laat de taille verdwijnen. De gemiddelde waist:hip-ratio [WHR] nam bij de vrouwen in week 1-6 toe van 0.75 tot 0.80. Mannen vinden wereldwijd volgens antropologische studies een vrouwenlichaam met een WHR van 0.7 het meest aantrekkelijk.

In maand 7-12 liep de waist:hip-ratio terug tot 0.78, en in maand 13-18 verminderde hij verder tot 0.76.

Voeding
De term 'dieet' komt in het artikel van de Polen niet voor. Je vraagt je af wat er was gebeurd als de onderzoekers ook de voeding van de vrouwen hadden verbeterd.

Bron:
Eur J Phys Rehabil Med. 2013 Jun;49(3):331-9.

Meer:
Krachttraining en cardio tijdens de chemokuur (15-10-2012)
"Bewegen moet standaardbehandeling bij kanker worden" (21-7-2012)
Krachttraining helpt kankerpatiënten weer aan het werk (12-6-2012)