13.12.2014

Sporters hebben minder kans op de ziekte van Parkinson

Een leefstijl met veel beweging - en dan liefst met veel intensieve beweging of met veel beweging in de open lucht - beschermt tegen de ziekte van Parkinson. Dat blijkt uit recent Fins en Chinees epidemiologisch onderzoek.

Beweging versus Parkinson
Epidemiologen hebben in grote studies meer dan eens naar de relatie tussen beweging en Parkinson gekeken. Daaruit kwam meestal dat lichaamsbeweging op zichzelf de kans op Parkinson wel verminderde, maar dat het effect niet erg overtuigend was. [J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2006 Dec;77(12):1318-22.]

In april van 2014 publiceerden Finse onderzoekers een onderzoek in de European Journal of Epidemiology, waarin ze een kleine zevenduizend mannen en vrouwen van 50-79 jaar bijna een kwart eeuw volgden. [Eur J Epidemiol. 2014 Apr;29(4):285-92.] De Finnen ontdekten dat de studiedeelnemers die in hun vrije tijd intensief lichamelijk actief waren fors minder kans op de ziekte van Parkinson hadden dan studiedeelnemers die hun niet-werkende bestaan zittend doorbrachten.

Intensieve lichaamsbeweging verminderde de kans op de ziekte met een factor vier. Niet-intensieve lichaamsbeweging had minder effect.

Buiten bewegen
Er zijn aanwijzingen dat lichaamsbeweging in de open lucht net iets beter beschermt tegen de ziekte van Parkinson dan activiteiten die je binnen uitvoert. Dat kan je onder meer afleiden uit epidemiologische studies waarin mensen die beroepshalve veel buiten zijn minder vaak Parkinson krijgen. [Parkinsonism Relat Disord. 2013 Dec;19(12):1164-6.] [Occup Environ Med. 2011 Apr;68(4):273-8.]

Een paar weken geleden publiceerden neurologen van Harbin Medical University in China een onderzoek waarin ze zo'n tweehonderd mensen waarbij artsen zojuist de ziekte van Parkinson hadden vastgesteld vergeleken met een even grote controlegroep. Ook de Chinezen ontdekten dat een leefstijl waarbij mensen veel buiten lichamelijk actief zijn beschermde tegen Parkinson.

Vitamine D
Een factor waardoor buiten bewegen beschermt tegen de ziekte van Parkinson is misschien zonlicht, vermoeden de Chinezen. Zonlicht laat de huid vitamine D aanmaken, en een hoge vitamine D-spiegel vermindert de kans op Parkinson. [Neurol Sci. 2014 Nov;35(11):1723-30.]

Mechanisme
Er zijn stapels dierstudies gepubliceerd waarin proefdieren met een kunstmatige vorm van Parkinson beter functioneren als ze rennen in molentjes. [Neuroscience. 2003;119(3):899-911.] [J Neurosci. 2007 May 16;27(20):5291-300.] [Neurosci Lett. 2007 Aug 9;423(1):12-7.] [Brain Res Bull. 2009 Aug 14;79(6):452-7.] [Parkinsonism Relat Disord. 2009 Dec;15 Suppl 3:S42-5.] [Brain Res. 2010 Jun 23;1341:72-83.] [Behav Brain Res. 2010 Dec 1;213(2):253-62.] [Brain Behav Immun. 2011 Jan;25(1):135-46.] [J Neural Transm. 2011 Mar;118(3):407-20.]

Uit de dierstudies blijkt dat beweging onder meer het effect vermindert van de stoffen waarmee de onderzoekers de ziekte van Parkinson bij hun proefdieren veroorzaken. Uit het dieronderzoek blijkt ook dat stress de positieve effecten van beweging vermindert, [Behav Brain Res. 2005 Dec 7;165(2):210-20.] en dat die positieve effecten niet het gevolg zijn van een herstel van de beschadigde hersencellen. [Neuroscience. 2007 Feb 9;144(3):1141-51.] Beweging stimuleert waarschijnlijk de aanmaak van groeifactoren in de hersenen, waardoor hersencellen beter in staat zijn de schade door Parkinson op te vangen.

Bron:
J Zhejiang Univ Sci B. 2014 Oct;15(10):923-7.