07.03.2003

Superbacterie loert op spuiters

Bacteriologen vreesden al dat het zou gebeuren en hebben er tientallen keren tevergeefs voor gewaarschuwd. Een bacterie die leeft op de menselijke huid heeft zich ontwikkeld tot een onverwoestbare ziektekiem. Zijn prooi: HIV-positieven, contactsporters, pasgeboren kinderen - en anabolengebruikers.

Superbacterie loert op spuiters
In het vroege voorjaar van 2003 was het chemische kwadrant van de bodybuilding in rep en roer. Foute ampullen Winstrol zouden een Nederlandse wedstrijdbodybuilder hebben besmet met een resistente bacterie die nauwelijks meer reageerde op antibiotica. Het zou gaan om een preparaat van Zambon.

De atleet had een injectie gezet in zijn schouder. Daarna was er een abces ontstaan dat zo groot was als een tennisbal, dat maar bleef groeien. Koorts, misselijkheid en vooral pijn dreven de atleet - die op dat moment in het buitenland vertoefde - naar artsen, maar die konden weinig meer dan het pus uit het abces laten lopen en pijnstillers voorschrijven.

Teruggekeerd in Nederland belandde de inmiddels doodzieke bodybuilder in het ziekenhuis. Artsen verwijderden het abces, spoelden het schoudergewricht uit en gaven het slachtoffer fikse doses antibiotica.

Ampullen die sprekend leken op de Winstrol die de atleet had gebruikt is via Ergogenics bij een erkend onderzoekslaboratorium gekomen. Het ging om een preparaat dat, als je hem even liet staan, uit ongeveer twintig procent 'water' en tachtig procent 'wit' bestond. Bij de echte Winstrol is dat andersom, aldus kenners. Op de ampullen stond Lote s001 en Cad.: 01/2007.

Het lab onderzocht twee ampullen. Het vond in de ene 55 en in de andere 53 mg stanozolol. De gebruikte methoden waren DLC-screening, UV-spectrum- en UV-spectrofotometrie, toegepast op een met methanol verdunde monsteroplossing van 224 nanomol.

Uit microbiologische analyses bleek verder dat de ampullen geen micro-organismen bevatten, laat staan antibiotica-resistente bacteriën. De ampullen konden dus niet de abcessen veroorzaken.

Superbacterie loert op spuiters
Maar wat was de oorzaak dan wel? Journalist Michael Le Page van The New Scientist weet het antwoord. [New Scientist, 5-3-2003]. Le Page schrijft dat bijzondere stammen van de bacterie Staphylococcus aureus [je ziet er eentje hiernaast] op dit moment overal en nergens opduiken. S. aureus leeft op de menselijke huid - en vooral in de neusgaten.

In ziekenhuizen is het organisme al langer een probleem. Daar leven stammen die resistent zijn geworden voor antibiotica. Media hebben al vaker bericht over spraakmakende gevallen waarin de superbacterie in het lichaam van een patient terechtkwam - soms met dodelijke afloop.

Die bacterie leeft nu overal. De superbug sloeg inmiddels toe in overvolle Amerikaanse gevangenissen en in de homoscene, maar ook pasgeboren kinderen, scholieren en sporters zijn slachtoffer van het minuscule monster geworden.

De eerste verschijnselen van besmetting met de gemuteerde S. aureus doen denken aan een insektenbeet. Als je geen stappen onderneemt ontstaan er bulten en abcessen die artsen chirurgisch moeten verwijderen.

Wetenschappers hebben het PVL-gen bij de superbugs gevonden, een stukje genetische software waarmee een bacterie een krachtig gif kunnen aanmaken. De nieuwe S. areus heeft dat gen waarschijnlijk van een andere bacterie overgenomen. Het is dat PVL-gen dat de nieuwe S. aureus zo bloedlink maakt.

De S. aureus met het PVL-gen is ook in Nederland opgedoken, meldt het RIVM. De onderzoekers vonden de bacterie in twee HIV-positieve homomannen. Het is niet duidelijk of het Nederlandse organisme is komen overwaaien uit Amerika, of hier is ontstaan. RIVM onderzoekt het DNA van Amerikaanse superbugs om daar achter te komen.

Gelukkig zijn er nog een paar antibiotica waartegen de gemuteerde S. aureus niet is opgewassen. Maar andere micro-organismen zijn ondertussen wel resistent tegen die antibiotica geworden. Hoe lang duurt het nog voordat de superbug die weerstand overneemt?

De gemuteerde S. aureus is niet de enige superbug. In de menselijke darmen zit bijvoorbeeld Enterococcus faecalis, en ook daarvan hebben varianten inmiddels resistentie tegen antibiotica opgebouwd. Van alle tien Engelse schoolkinderen heeft er eentje een bacterie bij zich met antibioticaresistenties.

De kans bestaat dat ook jij drager bent van superbugs als de gemuteerde S. aureus. Waarschijnlijk heb je er geen last van. Andere organismen op je lichaam houden de rotzakken in toom. Maar komt die bacterie - bijvoorbeeld als je anabolen injecteert - door je huid in je systeem, dan zijn de poppen aan het dansen. Dan gebeurt er met jou hetzelfde als de onfortuinlijke bodybuilder waarover we hierboven schreven. Als je dat wilt voorkomen, dan heb je maar één optie: hygiënisch injecteren.

Bron:
New Scientist, 5-3-2003.