Theacrine, het milde broertje van cafeïne

Voor sporters die trillerig, nerveus en opgejaagd worden van ordinaire cafeïne ligt er sinds kort een alternatief in de webwinkels. Het heet theacrine, en volgens de dierstudies en gesponsorde humane studies die we lazen werkt het - zonder de bijwerkingen die kleven aan cafeïne. Bovendien lijkt het erop dat theacrine veilig is.

Theacrine
De structuurformule van theacrine - wetenschappelijke naam: 1,3,7,9-tetramethyluric acid - lijkt op die van cafeïne. De stof zit in het fruit en het sap van de cupuacu [Theobroma grandiflorum] en in kuchathee [Camellia assamica var. kucha]. [Phytochemistry. 2002 May;60(2):129-34.] Je ziet theacrine nu opduiken in allerlei bodybuildingsupplementen, vooral in pre-workout- en afslankproducten die volgens de makers minder bijwerkingen hebben. De hoeveelheid theacrine per inname ligt meestal in de orde van grootte van 100-300 milligram.

Theacrine versus cafeïne
In doses van meerdere tientallen milligrammen of enkele honderden milligrammen hebben zowel theacrine als cafeïne een stimulerende werking. [J Asian Nat Prod Res. 2007 Sep-Dec;9(6-8):665-72.] [Pharmacol Biochem Behav. 2012 Aug;102(2):241-8.] Beide stoffen werken bovendien op grofweg dezelfde manier: ze blokkeren de receptor voor adenosine en verhogen daarnaast de concentratie dopamine in de hersenen.

Je vindt theacrine in supplementen vooral in combinatie met andere stimulerende stoffen. Theacrine kan de werking van die stoffen versterken omdat het hun oplosbaarheid, en daarmee ook hun opneembaarheid, vergroot. Cafeïne doet dat ook, maar theacrine doet het vijf keer beter. [Mutat Res. 1977;39(3-4):297-315.]

Purus Labs stopt theacrine samen met cafeïne, citrusextract en rauwolscine in TheaTrim. In 2015 verscheen een humane studie waarin dat supplement proefpersonen mentaal niet beter liet presteren, maar ze wel energieker liet voelen. [Nutrients. 2015 Nov; 7(11): 9618–9632.]

Als je de gegevens uit dierstudies extrapoleert naar mensen, dan heeft theacrine, anders dan cafeïne, in de doseringen die je vindt in bodybuildingsupplementen een pijnstillende werking. [Fitoterapia. 2010 Sep;81(6):627-31.]

Een ander verschil tussen theacrine en cafeïne is dat cafeïnesuppletie al na zeven dagen beduidend minder goed werkt. Zoals we hierboven al vertelden werkt cafeïne doordat het receptoren voor adenosine saboteert. Adenosine is een stof die cellen vertelt dat ze het wat rustiger aan kunnen doen. Door toediening van adenosine maakt het lichaam echter extra adenosine-receptoren aan, waardoor de stmulerende werking van cafeïne vermindert. Op de één of andere manier gebeurt dat in dierstudies niet door toediening van theacrine.

Pilot study
Onderzoekers van het particuliere Center for Applied Health Sciences publiceerden in 2014 het abstract van een kleine humane studie, waarin een half dozijn proefpersonen gedurende een week dagelijks 200 milligram theacrine slikte. [J Int Soc Sports Nutr. 2014; 11(Suppl 1): P49.] Het onderzoek was bekostigd door Compound Solutions, [compoundsolutions.com] een producent van sportsupplementen. Compound Solutions verkoopt onder meer het synthetische theacrinepreparaat TeaCrine.

Het supplement bleef in die periode werkzaam. Gewenning trad kennelijk niet op. De proefpersonen rapporteerden tot zes uur na inname minder vermoeidheid, minder stress, meer libido, meer zin om te trainen, meer concentratie en meer energie.

In vergelijkbare studies waarin proefpersonen cafeïne krijgen treedt na enkele uren wel eens een rebound op, en voelen proefpersonen zich soms ronduit beroerd. Dat lijkt niet te gebeuren na toediening van theacrine.

Grotere studie
In januari 2016 verscheen in de Journal of the International Society of Sports Nutrition een - eveneens door Compound Solutions betaalde - studie naar het effect van suppletie met 200 en 300 milligram theacrine per dag. [Journal of the International Society of Sports Nutrition (2016) 13:2.] De studie duurde 8 weken, en was vooral bedoeld om de veiligheid van theacrine te onderzoeken.

De onderzoekers vonden geen aanwijzingen dat theacrine gevaarlijk was voor de lever, het immuunsysteem of hart en bloedvaten. Effecten op de lichaamssamenstelling vonden ze evenmin.

T1 = voordat de suppletie begon, T2 = na 4 weken suppletie, T3 = na 8 weken suppletie; PL = placebo, LD = 200 milligram theacrine per dag, HD = 300 milligram theacrine per dag.

Suppletie met theacrine leidde dus niet tot een afname van de vetmassa. Op basis van deze studie kun je dus je vraagtekens zetten bij het gebruik van theacrine in afslanksupplementen. De stof is kennelijk beter geschikt voor preworkoutproducten.

Bron:
Journal of the International Society of Sports Nutrition (2016) 13:2.