Trombose in de familie? Laat de anabolen dan maar staan...

Als er in je familie trombose voorkomt, denk dan nog eens twee keer na of je wel anabole steroïden wilt gebruiken. Je hebt dik kans dat een lullig anabolenkuurtje helemaal verkeerd voor je afloopt. Dat kun je opmaken uit een case study die hematologen van het Weill Cornell Medicine in New York binnenkort publiceren in Blood Coagulation & Fibrinolysis.

Bloedproppen door anabolen
Als je gaat grasduinen in de medische literatuur, dan zul je tientallen gevallen vinden van anabolengebruikers bij wie gevaarlijke bloedstolsels ontstonden. Hier heb je twee van die gevallen, en hier en hier heb je er nog een paar.

Waarom heeft de ene anabolengebruiker daar last van en de andere niet? Waarschijnlijk hangt dat af van je genen, zeggen artsen dan maar. Maar helemaal zeker weten doen ze dat niet.

Het bijzondere van de studie die de New Yorkse hematologen binnenkort publiceren is dat ze wel zeker weten dat die genetische aanleg een rol speelt. De hoofdpersoon in hun studie is een 20-jarige bodybuilder, waarvan al op 15-jarige leeftijd is vast komen te staan dat hij een ongelukkig gen voor het eiwit antithrombin heeft. [Ruimtelijke structuurformule hieronder.] Antithrombin zorgt ervoor dat het bloed niet stolt als dat niet nodig is.

Foute genen
De vader van de bodybuilder had hetzelfde foute gen. Hij had wel eens een ernstige bloedprop in zijn benen gehad, net als zijn zus - de tante van de bodybuilder - na haar bevalling. Zijn vader had daarbij nog een longembolie gekregen, zijn tante een beroerte.

Bij bloedonderzoek hadden artsen bij de bodybuilder vijf jaar eerder ontdekt dat er eigenlijk te weinig antithrombin in zijn bloed zat. Omdat de jongen ondanks de geringe concentratie gezond was, hoefde hij geen medicijnen te gebruiken. Maar toen hij vijf jaar later het testosteronpreparaat Sustanon ging gebruiken, ging het binnen 5 weken mis.

Bloed hoesten
De bodybuilder injecteerde zichzelf twee keer per week met 250 milligram Sustanon. Aanvankelijk had hij nergens last van, maar in de vierde week van zijn kuur werd hij kortademig, zeker als hij zich lichamelijk inspande. Hij had hartkloppingen en hoestte bloed. Hij ging naar het ziekenhuis.

Artsen zagen op scans bloedstolsels in de benen en longen van de bodybuilder, en ontdekten dat zijn hart niet meer goed functioneerde. De capaciteit van zijn hart was afgenomen met driekwart.

Bloedverdunners
De artsen legden de bodybuilder aan een infuus, en dienden hem de bloedverdunner heparin en synthetisch thrombonin toe. Operatief verwijderden ze de stolsels in kritieke vaten door toediening van tissue plasminogen activator.

De behandeling was succesvol. De stolsels verdwenen en de hartcapaciteit verbeterde. Na acht dagen kon de bodybuilder weer naar huis, maar moest nog wel een paar weken bloedverdunners slikken. Toen de artsen hem acht maanden later onderzochten was hij weer helemaal gezond.

Wat was er gebeurd?
Testosteron - en waarschijnlijk ook andere anabole steroïden - verhoogt in bloedplaatjes de hoeveelheid receptoren voor thromboxane A2. [Circulation 1995; 91:2742–2747.] Omdat die receptor een sleutelrol speelt bij de bloedstolling, kan testosteron op die manier de kans op het ontstaan van bloedstolsel verhogen.

Estradiol verhoogt de kans op het ontstaan van bloedstolsels. Omdat testosteron in het lichaam wordt omgezet in estradiol kan dat hormoon ook indirect de kans op trombose vergroten.

Tenslotte stimuleert testosteron de productie van EPO. [Nephron. 1995;70(3):282-6.] EPO maakt het bloed stroperiger, en ook daardoor neemt de kans op het ontstaan van bloedstolsels toe.

Conclusie
"Therefore, a combined increase in platelet aggregability, and an elevated hematocrit in anabolic steroid users will contribute to the increased risk of thrombosis", schrijven de onderzoekers. "Our case highlights the need for young male carriers of known thrombophilias to exercise caution prior to the use of anabolic steroids."

Bron:
Blood Coagul Fibrinolysis. 2016 Sep;27(6):717-9.

Meer:
Chemische bodybuilder overleeft hart- en nierinfarct (10-7-2011)
Bloedstolsels in hart geven bodybuilder kapotte lever (18-6-2009)
Gevalstudie: bloedproppen door anabolen (22-9-2003)