26.11.2003

Waarom anabolengebruikers immuun zijn voor voorlichting

Voorlichtingscampagnes om het anabolengebruik onder bodybuilders te ontmoedigen zullen mislukken omdat bodybuilders drie moeilijk te weerleggen argumenten hebben die gebruik van anabolen rechtvaardigen. De Britse socioloog Lee Monaghan zette ze in Social Science & Medicine op een rijtje.

Monaghan, zelf een bodybuilder, bestudeerde in de jaren negentig het gebruik van anabolen. Hij liep rond in gyms en ondervroeg bodybuilders over hun gebruik van verboden middelen. Dit artikel is een stukje van dat project. Het beschrijft met welke argumenten bodybuilders de de afkeuring van anabolengebruik in de samenleving weerleggen.

In subculturen van drugsverslaafden bestaan dit soort argumenten niet, vertelt Monaghan. Dat komt omdat verslaafden zich ophouden aan de rand van de samenleving, zegt Monaghan. De bodybuilders die hij beschrijft werken echter allemaal. Ze maken gewoon deel uit van de samenleving en zijn dus wel gedwongen om een antwoord te formuleren op de afkeuring die ze om zich heen merken.

1. Anabolen zijn een middel

"Je wordt niet high van anabolen", zeggen bodybuilders die Monaghan interviewt. "Coke neem je omdat je je er goed door voelt. Verder is er geen doel. Met anabolen is het anders. Anabolen gebruik je om je lichaam op te bouwen."

Anabolen zijn een middel om een doel te bereiken, zeggen de bodybuilders. En met dat doel is niets mis. Dat maakt anabolen ook totaal andere stoffen dan drugs. Monaghan trekt een vergelijking met 'bewuste' LSD-gebruikers uit de jaren zestig. Die maakten een onderscheid tussen henzelf en andere gebruikers omdat die zich er niet bewust van waren 'waar het druggebruik eigenlijk om te doen was' - het verruimen van de grenzen van het bewustzijn.

Net zoals de bewuste LSD-gebruikers maken de meeste bodybuilders een onderscheid tussen het gebruik en het misbruik van anabolen. "Van anabolen en groeihormoon alleen krijg je geen goed lichaam", zegt een bodybuilder. "Druggebruikers zijn gewoon druggebruikers. Maar anabolen zijn een onderdeel van een leefstijl. Er komt meer bij kijken. Trainen, eten en veel denkwerk."

2. Nee jij dan

De tweede rechtvaardiging is dat de critici eerst maar eens naar zichzelf moeten kijken. "Veel mensen zijn hypocriet. Ze vertellen me dat ik verkeerde dingen in mijn lichaam stop, maar eten daarna doodleuk een bak friet, roken twintig sigaretten en drinken tien flessen bier. En dan zeggen ze tegen mij dat anabolen spuiten zo verschrikkelijk slecht is."

Op dat punt zullen veel gebruikers vertellen dat de doorsneegebruiker meer weet over anabolen dan de gemiddelde arts. Die kennis van bodybuilders over hun middelen noemt Monaghan 'etnofarmacologie': een schat aan subculturele kennis over de verschillen tussen de anabolen, hun manier van toedienen, hun werking en mogelijke bijwerking. Wie die kennis niet heeft, aldus de bodybuilders, moet zijn mond houden.

Een bodybuilder citeert de anabolengoeroe Dan Duchaine op dat punt. "Stel, je hebt een potje asprine, een potje slaappillen en pot met anabolen. Welke pot is nou het minst gevaarlijk om in zijn geheel naar binnen te werken? De mensen weten het niet, maar dat is de pot anabolen. Als je je dat realiseert merk je pas hoeveel nonsens ze over anabolen vertellen."

3. Dat valt reuze mee

De derde rechtvaardiging is tenslotte dat het met de gevaren van anabolen reuze meevalt. De gebruikers vergelijken de gevolgen van anabolengebruik met die van heroïnegebruik, en constateren vervolgens dat het onlogisch is beide middelen als 'drug' te classificeren. "Ik ken niemand die door anabolen straatarm is geworden en nu mensen overvalt", zegt een gebruiker. "Jij wel?"

Andere gebruikers vertellen hoe ze al jarenlang gebruiken, maar nergens last van hebben. Of ze vertellen dat er middelen zijn om de bijwerkingen te bestrijden, en tamoxifen bijvoorbeeld borstvorming tegengaat, en dat het uitmaakt wat voor anabolen je gebruikt.

Voorlichting werkt niet

De subculturele verdedigingslinie zorgt ervoor dat de voorlichtingscampagnes die het anabolengebruik moeten terugdringen niet werken. De waarschuwende boodschap van artsen zal bijvoorbeeld nooit overkomen zolang bodybuilders zichzelf op het gebied van anabolen competenter dan artsen vinden.

Monaghan vindt dat de overheid geen energie meer in zulke campagnes moet steken. In plaats daarvan, stelt Monaghan, zou er voor chemische bodybuilders een specifiek gezondheidsprogramma moeten komen, dat rekening houdt met de keuzen die de bodybuilders in hun leven maken en wat voor hen belangrijk is. Het moet voor bodybuilders mogelijk worden om te kuren onder medische begeleiding.

Bron:
Soc Sci Med. 2002 Sep;55(5):695-708.