05.03.2012

Wandelen vertraagt celveroudering, wielrennen niet

Een leefstijl met veel intensieve inspanning verlengt je levensduur, zeggen alle studies. Maar volgens een Fins onderzoek, dat binnenkort verschijnt in Experimental Gerontology, is hardlopen en wielrennen op celniveau even slecht voor je verouderingstempo als een inactieve leefstijl waarin je niet van je stoel komt.

Als je net zoals wij 120 jaar oud wilt worden [een verdomd ambitieus streven, maar het houdt ons van de straat], dan moet je een paar hobbels nemen. De eerste grote hobbel is die van de hart- en vaatziekten. Hart- en vaatziekten kostten traditioneel veel veertigers, vijftigers en zestigers het leven. We gebruiken de verleden tijd, want dankzij antistollingsmiddelen en statines is de hartaanvalhobbel niet meer wat het was.

Daarna komt de kankerhobbel. Kanker slaat vooral toe tussen het zestigste en tachtigste levensjaar. Ondanks medische successen is de kankerhobbel nog steeds aanzienlijk.

De hobbel daarna is die van de slijtage. Weefsels verouderen omdat de cellen niet meer kunnen delen en mankementen gaan vertonen. Als gevolg verzwakken de spieren, ontkalken de botten en verminderen de cognitieve vermogens.

Die fundamentele moleculaire veroudering kun je meten aan de hand van de lengte van de telomeren in het DNA. Telomeren zitten aan de uiteinden van de chromosomen. Hoe langer ze zijn, des te vaker kunnen je cellen zich nog delen.

Binnenkort publiceren onderzoekers van de University of Helsinki een studie waarin ze 287 mannen volgden van 1974 tot 2003. In 1974 waren ze gemiddeld 47 jaar. De onderzoekers konden de mannen verdelen in drie groepen: een niet-actieve, een matig-actieve en een hoog-actieve groep. De mannen veranderden hun activiteitenpatroon niet toen ze ouder werden.

De matig-actieve mannen deden aan wandelen, fietsen, tuinieren, bowlen en vissen. De hoog-actieve mannen liepen hard of deden aan wielrennen. Over krachtsport of fitness rept de publicatie met geen woord.

In 2003 namen de onderzoekers wat bloed af van de mannen, haalden daar immuuncellen uit en bepaalden daarin de telomeerlengte. Ze ontdekten dat de matig-intensieve groep langere telomeren had dan de andere twee groepen. Activiteiten als wandelen en tuinieren vertragen dus je moleculaire veroudering, maar intensievere bewegingsvormen doen dat niet, interpreteren wij.


Wandelen vertraagt celveroudering, wielrennen niet


Wandelen vertraagt celveroudering, wielrennen niet


Het Finse onderzoek staat niet op zichzelf. In 2008 publiceerden bewegingswetenschappers van de University of Maryland bijvoorbeeld een studie [Med Sci Sports Exerc. 2008 Oct;40(10):1764-71.] waaruit we de onderstaande figuur snaaiden. Je kijkt naar het verband tussen de energie die mannen en vrouwen van 50-70 jaar door lichamelijke activiteit verbrandden en hun telomeerlengte.


Wandelen vertraagt celveroudering, wielrennen niet


De effecten die de onderzoekers hebben gevonden zijn klein, maar voor for argument's sake nemen we even aan dat intensieve lichamelijke inspanning de telomeren sneller laat slijten dan matige inspanning. Hoeven levensverlengers dan niet aan sport te doen?

Toch wel. Volgens onderzoek beschermt intensieve lichamelijke activiteit het erfelijk materiaal. In sommige studies doet beweging dat zelfs beter dan calorische restrictie. Dat verklaart waarom lichaamsbeweging beschermt tegen kanker.

Intensieve lichaamsbeweging verlaagt ook de kans op hartaanvallen. Goed, sport vertraagt de moleculaire veroudering op telomeerniveau misschien niet, maar helpt je wel bij het nemen van de hartaanvalhobbel en de kankerhobbel. Het netto-effect op de levensduur is dus positief.

Wat zou er trouwens gebeuren met de telomeerlengte als je sport combineert met een voeding die veel beschermende stoffen bevat? Of met een leefstijl zonder stress? Of met voeding met weinig koolhydraten en veel gezonde vetzuren? Of met supplementen als Phlebodium? Of...

Bron:
Experimental Gerontology (2012), doi: 10.1016/j.exger.2012.02.003.

Meer:
Bewegen vertraagt veroudering evenveel als calorische restrictie (8-1-2012)
Fitheid beschermt tegen cellulaire roest (2-1-2012)
Waarom beeldhouwers langer leven dan schilders (19-4-2011)