Kobaltdoping alleen effectief in toxische hoeveelheden

In giganteske hoeveelheden is kobalt een dopingmiddel, schreven we jaren geleden. De tijd heeft ons gelijk gegeven. Kobalt staat inmiddels op de dopinglijst, de eerste sporters zijn betrapt - en nu proberen wetenschappers te achterhalen in welke hoeveelheden kobalt werkzaam is, en in welke niet meer.

Kobaltdoping
Een niet-acuut-dodelijke dosis met kobalt imiteert het effect van zuurstoftekort, en vergroot de activiteit van EPO in het lichaam. Daarom staat kobalt sinds 2015 op de dopinglijst van de WADA. Dat, en de gerede vrees dat chronische toediening van fikse hoeveelheden kobalt de kans op hart- en vaatziekten vergroot, weerhoudt sommige duursporters er niet van om kobalt te gebruiken als dopingmiddel.

Een paar jaar geleden betrapten dopingjagers de Oostenrijkse skiër Harald Wurm nog op het gebruik van kobalt. Dat resulteerde in een schorsing van vier jaar - plus het einde van Wurms sportieve carrière. [fasterskier.com March 26, 2016]

Er circuleren tientallen dopingpreparaten met kobalt - en trouwens ook preparaten met nikkel, maar dat is een ander verhaal - die duursporters beter moeten laten presteren. Meestal gaat het om vloeistoffen, die gebruikers via een injectie of een infuus moeten toedienen.

Onderzoekers van de German Sport University Cologne publiceerden in 2016 een analyse van ongeveer twee dozijn van die dingen, en ontdekten dat ze vaak torenhoge concentraties vitamine B12 bevatten, maar soms gewoon kobaltzouten. [Int J Sports Med. 2016 Jan;37(1):82-4.]

Daarnaast zijn er nog 'supplementen' met fikse hoeveelheden kobalt. Die kun je slikken. Hoewel de prestatiebevorderende werking van fikse doses en intraveneus toegediende kobaltverbindingen zeer waarschijnlijk is, is nog onduidelijk of de kleinere hoeveelheden, die je binnenkrijgt via 'supplementen', dat ook zijn.

Studie
In 2018 verscheen in Frontiers in Physiology een humane studie, waarin onderzoekers proefpersonen gedurende 3 weken elke dag 5 milligram kobalt lieten slikken. [Front Physiol. 2018 Sep 19;9:1289.] Bij de proefpersonen leek de EPO-spiegel te stijgen, maar die trend was niet statistisch significant. De hoeveelheid hemoglobine in hun bloed nam wel een beetje toe.

Het vermogen van het lichaam om zuurstof te vervoeren [de VO2max] nam echter niet toe. Desondanks is het een fluitje van een cent om sporters die kobalt in deze dosering hebben gebruikt op te sporen. Nog tot 2 weken nadat de proefpersonen hun laatste dosis hadden ingenomen, hadden ze een verhoogde kobaltconcentratie in hun urine.

Nog een studie
In 2019 publiceerden de onderzoekers een andere humane studie, dit keer in Drug Testing & Analysis. [Drug Test Anal. 2019 Feb;11(2):200-7.] In die studie beproefden de onderzoekers gedurende 5 dagen een dagelijkse dosis van 10 milligram kobalt.

Dit keer nam de concentratie EPO wel toe.

De toediening van kobalt resulteerde ook in een toename van de aanmaak van rode bloedcellen. Dan zou je toch gaan denken dat bij deze dosering ook het vermogen van het lichaam om zuurstof te vervoeren toeneemt, en de duurprestaties verbeteren. Of dat echt gebeurde, hebben de onderzoekers niet bepaald.

Gevaarlijk
In kleine hoeveelheden - zeg: 0.6 - 1 milligram per dag - is kobalt niet schadelijk. In grotere hoeveelheden wel. Als je daarover meer wilt weten, moet je maar es googelen op beer-drinkers' cardiomyopathy.

Dat is een potentieel dodelijke hartafwijking, die in de jaren zestig van de vorige eeuw misschien wel honderden bierdrinkers het leven heeft gekost. In die periode stopten bierbrouwers kobaltzouten in bier, om ervoor te zorgen dat het schuim minder snel inzakte. Bierdrinkers kregen daardoor dagelijks enkele tientallen tot honderden milligrammen kobaltchloride of -sulfaat binnen. [Can Med Assoc J. 1967 Oct 7;97(15):926-8.]

Bron:
Drug Test Anal. 2019 Feb;11(2):200-7.

Meer:
Kobaltchloride verhoogt uithoudingsvermogen in dierstudie (15-11-2010)

Ook door een pietepeuterig beetje bloeddoping presteren sporters beter Als je 135 milliliter plasma met rode bloedcellen bij een sporter naar binnenbrengt, gaat meneer of mevrouw al beter presteren. En 135 milliliter is net iets meer dan niks...	Dierstudie: ITPP vult werking van EPO aan Hang ons er niet aan op, maar het zou zomaar kunnen dat duursporters stiekem betere tijden neerzetten met een nieuw middel dat nog niet op de dopinglijst staat, maar wel de werking van EPO kan versterken.	12,13-DiHOME: een nieuw afslankmiddel? Of een nieuw dopingmiddel? Dit onderzoek heeft de wetenschap achter vetverbranding door lichaamsbeweging nog een beetje ingewikkelder en interessanter heeft gemaakt. En daardoor zijn we nu misschien een ergogeen middel rijker.