Verse tomaten verhogen HDL

Als je vier weken lang elke dag drie ons verse tomaten eet, dan stijgt de concentratie HDL - 'het goede cholesterol' - in je bloed met 14 procent. Dat ontdekten onderzoekers van het Mexicaanse Instituto Nacional de Ciencias Medicas y Nutricion Salvador Zubiran in een gecontroleerde medische trial.

HDL verhogen
HDL verhogen is een stuk moeilijker dan LDL verlagen. Stoppen met roken, afvallen en intensieve lichaamsbeweging verhogen je HDL, maar de mate waarin houdt vaak niet over. Vandaar dat de Mexicanen opveerden toen ze in de wetenschappelijke literatuur studies vonden waarin de inname van de tomaten de HDL-spiegel verhoogde. Een gezonde cholesterolhuishouding is nog steeds de belangrijkste beschermende factor voor hart en bloedvaten die we kennen.

Tomaten & HDL
In 2003 ontdekten epidemiologen van de universiteit van Harvard bijvoorbeeld dat vrouwen die meer dan 7 keer per week tomatenproducten aten dertig procent minder vaak hart- en vaatziekten kregen. [J Nutr. 2003 Jul;133(7):2336-41.]

Toen diezelfde onderzoekers negen jaar later nog eens goed keken naar de effecten van een hoge inname van tomaten op de cardiovasculaire gezondheid, ontdekten ze dat tomaten de concentratie triglyceriden en LDL in het bloed verlaagden, net als de concentratie Hemoglobin A1c [versuikerd hemoglobine; verhoogde concentraties kunnen wijzen op ziekten] - maar niets deden met het HDL. [J Nutr. 2012 Feb;142(2):326-33.]

De cardiovasculaire effecten die de epidemiologen vonden waren eerlijk gezegd bescheiden. Dat komt misschien omdat veel tomatenproducten - zoals pizza's en ketchup - passen in een ongezonde leefstijl. Israëlische onderzoekers hebben wel eens een experiment uitgevoerd waarin proefpersonen gedurende een maand dagelijks 300 gram verse - en dus gegarandeerd niet ongezonde - tomaten aten, en na afloop 15.2 procent meer HDL-cholesterol in hun bloed hadden. [Clin Invest Med. 2006 Oct;29(5):298-300.]

Studie
De Israëlische studie had geen controlegroep. De Mexicanen besloten het Israëlische onderzoek nog eens dunnetjes over te doen, maar dan met meer methodologische toeters en bellen. De Mexicanen verzamelden ongeveer vijftig proefpersonen met weinig HDL-cholesterol in hun bloed, maar wel normale concentraties triglyceriden. Ze gaven de helft van dagelijks 300 gram roma-tomaten, de andere helft dagelijks 300 gram komkommer. Komkommer is qua bioactieve inhoudsstoffen niet zo interessant.

Resultaten
Toen de vier weken voorbij waren, was de HDL-spiegel in de tomatengroep met 14 procent gestegen. Dat zie je hieronder. Bij de komkommergroep was niets veranderd.

Tijdens de proef werd het effect op de HDL-spiegel steeds sterker, vertelt de figuur hierboven.

Artsen vinden dat mannen een HDL-spiegel van minstens 40 milligram per deciliter zouden moeten hebben, en vrouwen een HDL-spiegel van minstens 50 milligram per deciliter. De proefpersonen zaten daar, toen de proef begon, onder. Slechts twee proefpersonen kregen door de tomatensuppletie een gezonde HDL-spiegel. Dat zegt iets over de grootte van het effect.

Lycopeen?
Over het mechanisme waarmee verse tomaten de cholesterolspiegel verbeteren durven de onderzoekers niets te zeggen. Ze denken dat lycopeen [structuurformule hierboven], een carotenoid in tomaten, een rol speelt, maar geloven niet dat dat de enige factor is.

Bron:
Diabetes Metab Syndr Obes. 2013 Jul 26;6:263-73.

Meer:
BCAA's verbeteren cholesterolhuishouding, zegt dierstudie (25-5-2013)
Curcumine versterkt het positieve effect van beweging op bloedvaten (7-4-2013)
Eieren niet gevaarlijk voor hart en bloedvaten (1-2-2013)

Kiwi's beschermen hart & bloedvaten Een voedingspatroon met kiwi's verhoogt de concentratie HDL in het bloed en vermindert de kans op het ontstaan van bloedstolsels. Het effect is al merkbaar bij welgeteld 1 kiwi per week.	Druivensap maakt slanker, verbetert cholesterol Laat vrouwen elke dag een paar glazen witte druivensap drinken, en een maand later is hun middelomvang met een paar centimeter afgenomen, en is hun HDL aanmerkelijk verhoogd.	Forse verhoging HDL en verlaging LDL door suppletie met krillolie Je cholesterolhuishouding verslechtert. Nog even, en je moet aan de statines - en dat wil je liever niet. In dat geval is, volgens een al wat oudere humane studie die Canadese onderzoekers publiceerden in Alternative Medicine Review, suppletie met krillolie een interessante optie.