Zo verwijder je zware metalen uit je lichaam

Overal waar industriegebieden zijn, vliegtuigen overvliegen, schepen varen en auto's rijden, zijn zware metalen. Het is praktisch onmogelijk om blootstelling te voorkomen. Maar het is wel mogelijk om de concentratie zware metalen in je lichaam te beperken.

Zware metalen zitten in drinkwater, in stofdeeltjes die je inademt en in de voeding. Ze zijn onzichtbaar, smaakloos en geurloos. Alleen laboratoria kunnen ze vaststellen en hun concentratie meten. Zware metalen kunnen zich ophopen in weefsels en, als de concentratie een grenswaarde bereikt, schade veroorzaken. [Front Pharmacol. 2021 Apr 13;12:643972.]

Arseen verhoogt bijvoorbeeld de kans op huid- en longkanker. Cadmium kan, net als arseen, longkanker veroorzaken - maar ook kankers in de alvleesklier, borstweefsel, de prostaat en het maag-darmkanaal. Daarnaast kan cadmium botten verzwakken en nieren beschadigen. Lood, weer een ander zwaar metaal, beschadigt de ingewanden, ontregelt de hormoonhuishouding, vermindert de vruchtbaarheid en veroorzaakt door aantasting van de zenuw- en hersencellen leerstoornissen.

In elk land stelt de overheid perk en paal aan de hoeveelheid zware metalen die in de leefomgeving mag circuleren, maar desondanks vinden honderden wetenschappelijke studies zware metalen in mensen - en in vrijwel alle die studies gaan hoge concentraties cadmium, lood en andere zware metalen samen met een verminderde gezondheid.

Gelukkig zijn er niet-medische manieren waarop je zelf de hoeveelheid zware metalen in je lichaam kunt verminderen. Dat is interessant voor iedereen die zichzelf wil beschermen tegen zware metalen en niet wil blindvaren op de overheid.

Pectines
Op dit moment is suppletie met citruspectines de best bestudeerde aanpak om de hoeveelheid zware metalen in het lichaam te verminderen. Het is niet de enige manier en misschien blijkt over pakweg twintig jaar dat suppletie met pectines ook niet de allerbeste manier was.

De meeste studies die we hieronder noemen zijn bovendien betaald door producenten van pectinesupplementen. Omdat gesponsord onderzoek vaak minder betrouwbaar is dan onafhankelijk onderzoek, is het verstandig om enige scepsis in acht te nemen.

Met die twee slagen om de arm is de wetenschappelijke literatuur veelbelovend als het gaat om de impact van pectines op kwik, cadmium en andere zware metalen is veelbelovend. Om een willekeurig voorbeeld te geven, na de kernramp in Tsjernobyl gebruikten artsen met succes citruspectines om de hoeveelheid radioactieve zware metalen uit het lichaam van omwonenden te verwijderen. [Radiat Prot Dosimetry. 2007;125(1-4):523-6.]

Wat zijn pectines?
Pectines [vereenvoudigde chemische structuur hierboven] zijn voedingsvezels in fruit en groenten. De voedingsindustrie haalt pectines uit de schillen van citrusvruchten en appels en gebruikt die als geleermiddel voor jams, snoep en gebak. Gezondheidswetenschappers bestuderen diezelfde pectines sinds ze ontdekten dat die in doses van 15-25 gram per dag de cholesterolhuishouding verbeteren [Eur J Clin Nutr. 2012 May;66(5):591-9.] en obstipatie kunnen verhelpen. [Zhonghua Yi Xue Za Zhi. 2014 Dec 30;94(48):3813-6.]

In hoeveelheid van 15 gram per dag hebben pectines meestal geen bijwerkingen. Soms hebben mensen een opgeblazen gevoel, maar dat verdwijnt als ze de dosis verspreid over de dag innemen. Bijvoorbeeld 5 gram bij het ontbijt, 5 gram bij de lunch en nog eens 5 gram bij het avondeten.

Pectinegebruikers kunnen ook een hogere dosis van 20 gram per dag goed verdragen, maar daarvoor is wel een gewenningstijd nodig. Als je een week lang zonder problemen 15 gram pectines per dag hebt gebruikt, kun je desgewenst je inname met 5 gram verhogen.

Overigens zijn er naast pectines nog meer soorten voedingsvezels. Maar voor zover bekend, kunnen die het kwijtraken van zware metalen niet versnellen.

Verwijderen van zware metalen
In hoeveelheden van 15-20 gram per dag kunnen pectines zware metalen uit het lichaam verwijderen. Pectines vormen complexen met zware metalen, die het lichaam betrekkelijk eenvoudig kan afvoeren. Dat gebeurt in kleine hoeveelheden via transpiratie, in grotere hoeveelheden via de urine en in nog grotere hoeveelheden via de ontlasting.

Een voedingssupplement dat hiervoor is geoptimaliseerd, is op de markt verkrijgbaar als MCP. MCP is een afkorting voor modified citrus pectin. In trials vergroot dagelijkse toediening van 15-20 gram MCP de hoeveelheid arseen, cadmium en lood die proefpersonen via de urine verliezen. [Phytother Res. 2006 Oct;20(10):859-64.]

In andere wetenschappelijke publicaties verminderde suppletie met MCP na enkele maanden de hoeveelheid kwik in het bloed met zeventig tot tachtig procent. [Forsch Komplementmed. 2007 Dec;14(6):358-64.]

Combinatie met alginaat
Een stof die misschien de werking van MCP versterkt, is alginaat [structuurformule hierboven]. Dat suggereert een klein Amerikaans onderzoek. Volgens dat onderzoek is die combinatie, in een betrekkelijk kleine hoeveelheid van 3 gram MCP en anderhalve gram alginaat per dag, in staat om zelfs uranium uit het lichaam te verwijderen. [Altern Ther Health Med. 2019 Jul;25(4):20-4.]

Probiotica
Bedrijven en onderzoekers voeren dierstudies uit waarin ze zoeken naar andere manieren waarop mensen zware metalen kwijt kunnen raken. Een veelbelovende is het toedienen van probiotica [Food Chem Toxicol. 2021 Jul;153:112306.] zoals Lactobacillus plantarum CCFM8610 [J Agric Food Chem. 2019 Apr 10;67(14):3956-65.] of Lactobaccillus plantarum CCFM8661. [Food Funct. 2019 Mar 20;10(3):1455-64.]

(Veel) lichaamsbeweging
De wetenschappelijke literatuur maakt melding van nog een andere niet-medische manier om de concentratie zware metalen in het lichaam te verminderen. Dat is lichaamsbeweging.

In 2020 publiceerden Spaanse bewegingswetenschappers bijvoorbeeld een onderzoek waarin ze een groep hardlopers, die wekelijks gemiddeld 120 kilometer aflegden, volgden gedurende een half jaar. [J Int Soc Sports Nutr. 2020 Aug 17;17(1):43.] In die periode verminderde de concentratie van een aantal zware metalen in het bloed van de sporters. De onderzoekers vonden geen afname in het bloed van een groep niet-actieve proefpersonen.

Het is niet duidelijk hoe lichaamsbeweging zware metalen helpt afvoeren. Sommige websites vertellen dat mensen die veel bewegen meer zware metalen afvoeren transpiratie. Dat klopt, [Int J Environ Res Public Health. 2022 Apr 4;19(7):4323.] maar ook bij actieve mensen is de hoeveelheid zware metalen in transpiratievocht bescheiden.

Dierstudies suggereren een ander en misschien belangrijker mechanisme. Proefdieren scheiden via hun ontlasting meer galzouten [J Pharmacol Exp Ther. 1993 Apr;265(1):321-7.] en cholesterol [Atherosclerosis. 2011 Oct;218(2):323-9.] naarmate ze meer bewegen. Via die route kunnen proefdieren, maar wellicht ook mensen, misschien ook meer zware metalen kwijtraken.

Meer:
Uranium in het drinkwater? Met MCP raak je het weer kwijt (22-4-2021)
Sport beschermt tegen milieuverontreiniging (14-1-2012)
Chlorella is een antigif tegen dioxines (9-6-2021)

Kopje thee remt opname kwik uit vis Vis is een bron van omega-3-vetzuren, selenium en taurine. Heel gezond. Maar dankzij de lakse manier waarop wij met onze planeet omgaan is vis ook een bron van kwik en andere zware metalen. Niet zo gezond.	Wil je langer leven? Eet meer groenten en fruit (zonder giftige stoffen, alstublieft) Als je langer wilt leven, dan is het verhogen van de inname van groenten en fruit één van de slimste dingen die je kunt doen. Maar...	Arsenicum en lood in de supplementen van overleden militair Aanleiding voor deze studie: de dood van een soldaat door hartstilstand tijdens een training.